Prof. Dr. Erdal tercan: 'sahipsiz hak, hak değildir'

Malatya İnönü Üniversitesi (İÜ) Hukuk Fakültesi tarafından organize edilen ve Anayasa Mahkemesi Üyesi Prof. Dr. Erdal Tercan’ın konuşmacı olarak katıldığı ‘Türk Hukukunda Bireysel Başvuru’ konulu konferans, İÜ Hoca Ahmet Yesevî Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi. Konferansa; Vali Vasip Şahin, Cumhuriyet Başsavcısı Muzaffer Sayın, Rektör Prof. Dr. Cemil Çelik, Genel Sekreter Yrd. Dr. Kadir Kartalcı, Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kemal Şenocak, Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Hayri Keser, öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı. ‘Türk Hukukunda Bireysel Başvuru’ konulu konferansını veren Prof. Dr. Erdal Tercan, “Bireysel başvuru, bireylerin anayasada düzenlenmiş temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa insan hakları sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin, kamu gücü tarafından ihlal edilmesi hâlinde, bu ihlallerin giderilmesi için Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi yetkisi tanıyan olağanüstü bir kanundur” dedi. Bireysel başvurunun niçin kabul edildiği sorusuna, öncelikli hedefin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuru sayılarının azaltılması ve temel hak ve özgürlük ihlallerinin ülke içerisinde çözümlenmesi olduğunu belirten Tercan, “Türkiye Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni 1954’te imzalamış, bireysel başvuru yolunu 1987’de, mahkemenin yargılama yetkisini ise 1990’da kabul etmiştir. 2011 yılı itibariyle 20 bin civarında, 2012 yılsonu itibariyle 17 bin, 2013’te 15 bin civarında bireysel başvuru yapılmıştır. Bu başvurular sonucunda yıllık yaklaşık 25 milyon Euro tazminat belirlenmiştir. Türkiye’de bireysel başvuru yolunun kabul edilmesi, bir yandan bireylerin sahip oldukları temel hak ve özgürlüklerin daha iyi korunmasını sağlayacak, öte yandan da kamu organlarını anayasa ve kanunlara uygun davranma konusunda zorlayacaktır” diye konuştu. Bireysel başvuruya ait hukuki düzenlemeleri anlatan Prof. Dr. Erdal Tercan, Bireysel Başvuru’nun 23 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe girdiğini ve 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar için bireysel başvuruda bulunmanın mümkün olduğunu ifade ederek, Bireysel başvuru’da güncel kişisel hakkın doğrudan etkilenmesi, idari ve yargı yollarının tüketilmesi, başvurunun hukuki yararının bulunması ve başvurunun anayasal açıdan önem taşıması şartlarının yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti. Bireysel başvurunun nasıl yapılacağı ve kabul edilebilirlik şartları ve incelenmesi konularına da değinen Prof. Dr. Erdal Tercan, bireysel başvurunun başarısı için Anayasa Mahkemesi’nin tek taraflı gayretinin yeterli olmadığını, ilk derece mahkemelerin, yüksek mahkemelerin, savcılıkların ve idarenin de hassas davranması gerektiğini ifade ederek, “Haklarınıza sahip çıkın, sahipsiz hak, hak değildir” şeklinde konuştu. Konferansını bitirdikten sonra dinleyicilerin sorularını cevaplayan Anayasa Mahkemesi Üyesi Prof. Dr. Erdal Tercan’a, Vali Vasip Şahin ve Rektör Prof. Dr. Cemil Çelik tarafından plaket takdim edildi.